TensorFlowでLSTMを実装する

以下の記事の続き k17trpsynth.hatenablog.com

目的

LSTMを使って前回作ったRNNを改良したい。加えて、隠れ層の数を複数にしたディープリカレントニューラルネットワークを構築することにも試みた。

方法

利用した文字データなど、前回同様。

まず、前回のBasicRNNCellをBasicLSTMCellに変更する。

cell = tf.nn.rnn_cell.BasicLSTMCell(self.hidden_layer_size, reuse=tf.AUTO_REUSE)

加えて、initial_stateに手を加える必要がある。2つの初期値をタプルで繋げて用意した。

initial_state_c = tf.placeholder(tf.float64, [None, self.hidden_layer_size])    #cellの状態の初期値
initial_state_h = tf.placeholder(tf.float64, [None, self.hidden_layer_size])    #前のcellの出力を参照するのでその初期値
initial_state = (initial_state_c, initial_state_h)    #2つの初期値をタプルで繋げる

これは、LSTMのcellが入力と出力を繰り返す中で1つ前のcellの出力を参照するため、その初期値(ここでのinitial_state_h)をcellの状態(state)と合わせて定義していると考えられる。

また今回隠れ層の数を複数にすることも試みた。tf.nn.rnn_cell.MultiRNNCellを用いて以下のように記述する。

multi_cell = tf.nn.rnn_cell.MultiRNNCell([cell] * self.num_hidden_layer)    #num_hidden_layer: 隠れ層の数

この際も、cellの数だけその初期値が必要となるため、initial_stateに手を加える必要があり、隠れ層の数だけinitial_stateをタプルで繋げて用意する必要がある。

initial_state_c = tf.placeholder(tf.float64, [None, self.hidden_layer_size])
initial_state_h = tf.placeholder(tf.float64, [None, self.hidden_layer_size])
initial_state = tuple([(initial_state_c, initial_state_h)] * self.num_hidden_layer)    #リストで連結したLSTMCellの初期値をタプルに変換

コードの全容は以下の通り。上で述べた部分以外は前回同様である。

import tensorflow as tf
import numpy as np
import re



class Prepare_data:


    def __init__(self, file):
        self.chunk_size = 5    #参照する直前の文脈の文字数
        self.vocabulary_size = 27    #アルファベット26字 + インデント
        self.file = open(file)


    def file_to_text(self):
        text = self.file.read()
        return text


    def text_to_array(self):
        text = self.file_to_text()
        text = text.lower()
        text = text.replace("\n", " ")    #改行をインデントに変換
        text = re.sub(r"[^a-z ]", "", text)
        text = re.sub(r"[ ]+", " ", text)

        code_list = []
        for i in range(len(text)):
            if text[i] == " ":
                code_list.append(self.vocabulary_size - 1)
            else:
                code_list.append(ord(text[i])-ord("a"))
        code_array = np.array(code_list)    #アルファベットとインデントを0~26の数字に変換した配列を作成
        return code_array


    def array_to_one_hot(self):
        array = self.text_to_array()
        one_hot = np.eye(self.vocabulary_size)[array]    #数字の配列をone-hotベクトルの配列に変換
        return one_hot


    def make_data(self):
        one_hot = self.array_to_one_hot()
        data_num = one_hot.shape[0] - self.chunk_size    #文の最初の方はデータとして利用できない
        input_data = np.zeros([data_num, self.chunk_size, self.vocabulary_size])
        output_data = np.zeros([data_num, self.vocabulary_size])
        for i in range(data_num):
            output_data[i, :] = one_hot[i + self.chunk_size, :]
            for j in range(self.chunk_size):
                input_data[i, j, :] = one_hot[i + j, :]
        training_num = data_num * 4 // 5
        input_train = input_data[: training_num]
        output_train = output_data[: training_num]
        input_test = input_data[training_num :]
        output_test = output_data[training_num :]
        return input_train, output_train, input_test, output_test



class Lstm:


    def __init__(self):
        self.input_layer_size = 27
        self.hidden_layer_size = 30
        self.num_hidden_layer = 1
        self.output_layer_size = 27
        self.chunk_size = 5
        self.batch_size = 128
        self.epoch = 100


    def inference(self, input, initial_state):
        w_hidden = tf.Variable(tf.random_normal([self.input_layer_size, self.hidden_layer_size], dtype="float64"))
        b_hidden = tf.Variable(tf.random_normal([self.hidden_layer_size], dtype="float64"))
        w_output = tf.Variable(tf.random_normal([self.hidden_layer_size, self.output_layer_size], dtype="float64"))
        b_output = tf.Variable(tf.random_normal([self.output_layer_size], dtype="float64"))

        input = tf.reshape(tf.transpose(input, [1, 0, 2]), [-1, self.input_layer_size])    #インプットデータをwとbをかけるために整形
        input_to_hidden = (tf.matmul(input, w_hidden) + b_hidden)
        input_to_hidden = tf.split(input_to_hidden, self.chunk_size)    #chunk_sizeだけ連なったリストを作成

        cell = tf.nn.rnn_cell.BasicLSTMCell(self.hidden_layer_size, reuse=tf.AUTO_REUSE)    #cellの定義
        multi_cell = tf.nn.rnn_cell.MultiRNNCell([cell] * self.num_hidden_layer)    #隠れ層を複製
        hidden_to_output, final_state = tf.contrib.rnn.static_rnn(multi_cell, input_to_hidden, initial_state=initial_state)

        output = (tf.matmul(hidden_to_output[-1], w_output) + b_output)    #chunk_size個のcell出力のうち最後のみを利用

        return output


    def cost(self, output, labels):
        cost = tf.reduce_mean(tf.nn.softmax_cross_entropy_with_logits(labels=labels, logits=output))
        return cost


    def training(self, cost):
        optimizer = tf.train.AdamOptimizer()
        training = optimizer.minimize(cost)
        return training


    def train(self, file):
        test_data = Prepare_data(file)
        input_train, output_train, input_test, output_test = test_data.make_data()    #引数fileからデータを作成
        zero_state = np.zeros([self.batch_size, self.hidden_layer_size], dtype="float64")    #cellの状態の初期値を定義

        input_data = tf.placeholder(tf.float64, [None, self.chunk_size, self.input_layer_size])
        labels = tf.placeholder(tf.float64, [None, self.output_layer_size])
        initial_state_c = tf.placeholder(tf.float64, [None, self.hidden_layer_size])
        initial_state_h = tf.placeholder(tf.float64, [None, self.hidden_layer_size])
        initial_state = tuple([(initial_state_c, initial_state_h)] * self.num_hidden_layer)

        prediction = self.inference(input_data, initial_state)
        cost = self.cost(prediction, labels)
        training = self.training(cost)
        correct = tf.equal(tf.argmax(prediction, 1), tf.argmax(labels, 1))
        accuracy = tf.reduce_mean(tf.cast(correct, dtype="float64"))

        with tf.Session() as sess:
            init = tf.global_variables_initializer()
            sess.run(init)

            for epoch in range(self.epoch):
                step = 1
                sum_cost = 0
                sum_acc = 0

                while self.batch_size * step < input_train.shape[0]:
                    input_batch = input_train[self.batch_size * (step - 1) : self.batch_size * step]
                    output_batch = output_train[self.batch_size * (step - 1) : self.batch_size * step]
                    c, _, a= sess.run([cost, training, accuracy], feed_dict = {input_data: input_batch, labels: output_batch, initial_state_c: zero_state, initial_state_h: zero_state})
                    sum_cost += c
                    sum_acc += a
                    step += 1

                ave_cost = sum_cost / step
                epoch_acc = sum_acc / step
                print("epoch: {0}, cost: {1}, epoch_accuracy: {2}".format(epoch, ave_cost, epoch_acc))

            print("Training finished")

            saver = tf.train.Saver()
            saver.save(sess, "./lstm_model")    #モデルの変数の保存

            zero_state = np.zeros([input_test.shape[0], self.hidden_layer_size], dtype = "float64")    #cellの状態の初期値を再定義

            a = sess.run(accuracy, feed_dict = {input_data: input_test, labels: output_test, initial_state_c: zero_state, initial_state_h: zero_state})
            print("accuracy: {0}".format(a))


    def predict(self, context):
        #訓練データ同様、文脈データの整形
        context = context.replace("\n", " ")
        context = re.sub(r"[^a-z ]", "", context)
        context = re.sub(r"[ ]+", " ", context)

        code_list = []
        for i in range(self.chunk_size):
            if context[- self.chunk_size + i] == " ":
                code_list.append(self.input_layer_size - 1)
            else:
                code_list.append(ord(context[- self.chunk_size + i])-ord("a"))
        code_array = np.array(code_list)
        one_hot = np.eye(self.input_layer_size)[code_array]
        input_pred = np.array([one_hot])

        zero_state = np.zeros([1, self.hidden_layer_size], dtype="float64")    #cellの状態の初期値を再定義

        input_data = tf.placeholder(tf.float64, [None, self.chunk_size, self.input_layer_size])
        initial_state_c = tf.placeholder(tf.float64, [None, self.hidden_layer_size])
        initial_state_h = tf.placeholder(tf.float64, [None, self.hidden_layer_size])
        initial_state = tuple([(initial_state_c, initial_state_h)] * self.num_hidden_layer)

        prediction = tf.nn.softmax(self.inference(input_pred, initial_state))
        labels_pred = tf.argmax(prediction, 1)

        with tf.Session() as sess:
            saver = tf.train.Saver()
            saver.restore(sess, "./lstm_model")    #保存したモデルの変数をロード

            p, l = sess.run([prediction, labels_pred], feed_dict = {input_data: input_pred, initial_state_c: zero_state, initial_state_h: zero_state})

            for i in range(27):
                c = "_" if i == 26 else chr(i + ord("a"))
                print("{0}: {1}".format(c, int(p[0][i] * 10000) / 100))    #文字ごとの確率を表示

            print("prediction: {0}{1}".format(context, "_" if l[0] == 26 else chr(l[0] + ord("a"))))    #最終的な予測を表示




if __name__=="__main__":
    test_lstm = Lstm()
    test_lstm.train("make_data.txt")
    test_lstm.predict("convenienc")

隠れ層の数=1とした時でも正答率は5割程度となり、前回の正答率4~4.5割から改善が見られた。隠れ層の数を増やしてもあまり正答率の変化は見られなかった。
また、参照する文字数(chunk_size)を5から変化させてみたが、正答率は特に変化せず、5割程度だった。

ただ、このコードでは一度利用したcellが再利用できない。再利用しようとすると以下のエラーがでる。

NotFoundError (see above for traceback): Key Variable_4 not found in checkpoint
     [[Node: save_1/RestoreV2_4 = RestoreV2[dtypes=[DT_DOUBLE], _device="/job:localhost/replica:0/task:0/device:CPU:0"](_arg_save_1/Const_0_0, save_1/RestoreV2_4/tensor_names, save_1/RestoreV2_4/shape_and_slices)]]

このVariable_4はcell内の変数を表すと考えられ、なぜか再利用時には無くなっている。原因は不明。

追記(2018.2.27)

解決しました。

k17trpsynth.hatenablog.com